| |
ÇEVRE KÖYLERi
Geçitveren (Rıcık), Yaşaroğlu (Koman),
Kuşaklı (Menekrek), Doğucak (Hüleman), Sülüntaş (Kardere), Anıtçınar (Çoşik),
köyleri,Tunceli (Dersim) ili-Mazgirt İlçesine bağlı olan bu köylerde İzol
Aşireti’ne mensup Kürt Aleviler yaşamaktadır. (Mustafa Elveren - Editör) |
GUNDİ
HULUMAN (Hülüman Köyü)
Hülman (Doğucak) köyü
TUNCELİ (Dersim) nin Mazgirt ilçesi,
Darıkent nahiyesine bağlıdır.Köyden dışarı yogun bir göç oldugundan
bölgede yasayan nüfus oldukca azdır.yaklasık 20 hanede yasamakta
olan ailelerimiz vardır.Köyümüzüz büyük cogunlugu büyük şehirlerde
ve yurt dısında yaşamlarını sürdürmektedirler. Köyümüzdeki ailelerin
tamamı Alevidir ve konuşulan lehcemiz Kurmanci'dir.Okuma yazma oranı
oldukca yüksektir. Gecim kaynagımız tarım ve hayvancılıktır.
Kaynak:
http://www.hulmanlilar.com/ |
Kolemis Köyü
Size simdilik golan ilicasiyle ilgili bir
resim bir tanede peri suyu ile ilgili ancak peri suyunun diger bir ismi
(CEME ZINI) bazi tarih kaynaklardada gecmektedir. diger bir resim ise
QELESQELAN yani karasakal köyüdür cografi durumu ise dogusunda kolmis
yani kölemis güneyinde kalemzin bu köy peri suyun kenarindadir kuzeyinde
golan yani yogun agac batisinda manikrek ,hölman ,haysif ,akkilis köyleri
ve ceme zini bu köy izollu asiretine bagli olup tarihten günümüze
kadar her hangi bir olay yasanmamistir. zaten bu bölgemizin kültür dil
mezhep ve orta asayadanda görülen bazi zerdüst ve samanizim inancina
aiit bazi ortak geleneklerinde günümüzdede varligini göstermektedir.
örnek yagmur duvasi icin ,yapilan BUKAMALAN ve ya (SIVROSK) mesela cift
sürme günü , baharin gelisiyle haftanin carsamba gününü bekleyip cift
sürülür, deyer bir örnek ay tutulmasinda havaya silahla kursun sikilmasi
ve ya kurban kesilmesi bunlar daha detayli sekilde aciklama yapilabilir.
cünkü bende 40 sene önce bu olayi yasadim bu konularla ilgili bilgileri
ileriki dönemlerde sizinle paylasmak amaciyle selamlar
Abdullah Aydın / Berlin-Almanya

KOLEMİS (KARASAKAL) KÖYÜ-2
Degerli hocam gönderdigim resim
karasakal köyüne aiittir cevre köylerin sayfasinda yayinliyabilirsiniz
selamlar
cografi durumu , dogusunda kolemis batisinda peri suyu ve manekrek köyü ,
güneyinde kalemzin ,kuzeyinde golan köyü vardir köy gecimini tarim ve
hayvancilikla saglamaktadir oksijeni bolmiktarda ve köy arazisi mese
agaclari ile cevrilidir.
|
işte KARAKOÇAN'ın köyleri
ve 1817-1850 arası tarihinden bu yana ölülerle birlikte 88 köyün tüm dünyada
yaşayan nüfusları /
sedat yaşa-Karakoçan -
Devamı |
Riçik Köyü

Kuzeyinde Hıştan (Hıran)
,güneyinde Koman ve Coşik Köyleri ve Batısında Darıken (Mohundu) beldesi
bulunmaktadır.
Riçik Köyü resimleri; http://www.ricik.com/ sitesinden
alınmıştır. |
Manakerenk Köyü

Doğusunda Karakoçan ilçesi
sınırında Golan Köyü ile Peri Çayı,güneyinde Hacıyusuf, batısında Hülüman,
kuzeyinde coşik ve Koman köyleri vardır. |
Coşik Köyü

Kuzeyinde Riçik,batısında Mohundu,
güneyinde Hülüman, doğusunda Koman köyleri vardır. |
XELLAN
KÖYÜ

Yazili kaynak
gostererek Xellan'in tarihcesini yazma olasiligi yoktur.Zira elimizde
yazili kaynak yok.Yazdiklarim sozlu kaynaklara dayanir. Yani
yaslilarimizdan duyduklarimizin bir ozetidir.
Mazgirt ilcesine bagli Cosik koyunde kadin
yuzunden buyuk bir gecimsizlik olur.Kurt Izol Asireti'ne mensup alevi
inancli bu koyde tekrar barisi saglamak gerekir. Gunun asiret ileri
gelenleri, pirler, reyberler toplanirlar. Sonucta bir aileyi suclu
bulurlar. Adi gecen ailenin koyu terk etmesine karar verirler. Komsular
bu aileyle tum iliskilerini keserler. Xelil , Delil, ve Celebi isimli uc
kardes ve cocuklarindan olusan bu aile yaninda barinmak icin Palu beyine
basvuruda bulunur. Palu beyinden red cevabi alirlar. Ayni istegi Kigi
begine iletirler. Kigi beyi Kigi'den uzak bir alana yerlesebileceklerini
soyler. Kardesler yer aramaya baslarlar. Yuksek bir alanda bir cesmenin
basinda konaklarlar.Hayme (Holik) yapip oraya yerlesirler.Zamanla aile
cogalir. Kardesler ayrilir, kendilerine yeni yerlesim yerleri
ararlar.Celebi Mazgirt'e yakin gitmek ister. Buldugu bir cesmenin
basinda konaklar ve oraya yerlesir. Delil Karakocan'a (eski ismiyle
Dep'e) yakin bir alanda yerlesir. Xelil yerinde kalir. Boylece
yerlestikleri yerlesim birimleri onlarin adlariyla anilir. Yani Xelil
Xelan'i , Celebi Celekas'i, Delil'de Delikan'i kurmus olur.
Bazi yaslilarimiz olayi degisik anlatirlar.
Xelil, Delil ve Celebi'nin babalarinin Xelan'a yerlestiklerini,
cocuklarinin orda dunyaya gelip dagildiklarini anlatirlar. Ama hepside
koyun gelis ve dagilis seklinde birlesirler. Ben iclerinde birkac
kisinin tekrarladigi anlatimi esas almaya calistim.
Xelan'in yeri oldukca yuksektir. Komsu koyler
arasinda Xelanigazi (yuksek arazideki Xellan) olarak da bilinir. Zaman
icinde Xelan'a yakin yerlesim birimleri olusur. Bunlar Xelan 'a bagli
Dal, Kepur ve Hormek mezralari adlariyla anilirlar. Hatta Dal'in (Dala
Misti Bali) Xelan'dan once kuruldugu soylenir. Buralara sonradan Teman,
Goman ve Ricik'den gelip yerlesen insanlar Xelan'lilarin
akrabalaridirlar.Yani Izol asireti kokenlidirler.
Yine Dal ve Hormek'te cevre koylerden gelmis
"yasayan dersim inancinin mucitleri, pirleri" bamasurlu (bavamansurlu)
ailelerle Kureysiyan'li bir aile yasamaktadir. Bu guzel insanlar
koyumuzun mertlik, yigitlik ve tabiat guzelligine inanc guzelligini de
katmislardir. Xellanlilar, mezralarda yasayan komsulari ile ozde ayni
inanc ve kulture sahiptirler.
Cumhuriyetin kurulusundan sonra konusma ve
ibadet dilimiz kismen turkcelesmistir. Koyumuzun adi KOCYIGITLER KOYU
olarak degistirilmistir.
12.05.2005
Delil Bircan
KAYNAK: 1-
http://platform.foren-city.de
2-http://www.xellan.com/tarihce/tarihce.html
|
KARDERE
KÖYÜ

KÖYÜN TARİHÇESİ.
TUNCELİ ilinin Mazgirt ilçesi
Darıkent nahiyesine bağlı bir köydür.
Köyümüzde yaklaşık 30 aile
yaşamaktadır.Köyün büyük bir bölümü metropol şehirlere ve
Almanya'ya geçimlerini sağlamak için göç etmişlerdir. Köyde
Kurmanci lehçesi kullanılır.Okuma yazma oranı %99 civarındadır.
Kar,karık ve nal,nala karı
etimilojisi bizi Türkçe karşılığı Boğaz deresi,Dar geçit deresi
anlamı çıkmaktadır.Karı Berfi,Karı aşan..vb. Nala Karı kar
köyünün dere havzasının tümünün adıdır.Köyün isminin de buradan
geldiğini anlayabiliriz.Nala Karı köyünde yaşayan halk ve tarihi
hakkında elimizde veriler yok.
Tarihi kalıntı olarak (ne
yazık ki çalınan) köy mezarlığında bulunan koç heykelleridir.Bu
heykeller Akkoyunlular ve Karakoyunlular döneminden kalma
medeniyet mirasları olarak korunamamıştır.Bu heykellerden biri
Haydar Baa mezarlığında bulunuyordu.Söz konusu dönemde hangi
halk yaşadı veya daha önceki hangi halklar yaşadı bunlar
bilinmemektedir.Anadolu tarihi istila ve talanlar tarihi
olduğundan bu yerleşim halkı da nasibini almıştır.Bugün yaşayan
halk ile daha önceki yaşayanlar arasında bir bağlantı veya
birbirinin devamı olma gibi izleri bulmak zordur.
Bugün yaşayan halkın ezbet
şeklinde soy ağacı (secere) birliğine göre kendini ifade ettiği
veya aidiyetine sahip olduğunu görüyoruz .Mezarlıklar bu
örgütlenmenin yapılanmanın izlerini taşır.Usiviyen mezarlığını,Şeriyan
mezarlığı vb. Köyün tamamı Haydar Baa mezarlığını
kullanmıyor.Sanırım Haydar Baa daha önceleri yaşayan ve bugün
yaşayanlara kavuşmuş yada yok olmuş insanların
mezarlığıdır.Bundan şu sonuca ulaşabiliriz.Bugün yaşayan izollar
gelmeden önce değişik yerleşmeler olmuştur.
Bunları kanıtlayan başka
şeylerde mevcut.Dürzi çeşmesi gibi yer ismi,mezre gibi bölge
ismi,Rezi pagan gibi.Buradan dürzi bir aile veya ailelerin
yaşadığı Mezrede bir yerleşimin olduğu (bir uygarlıka bir kaç
ev) Rezi Paganda yıkıntı veya Harabe bağları,birilerinin
yıkıntıları,harabeleri olmalıdır.Bu birilerinin kim olduğunu
bilinmiyor.Sorduğumuz yaşlılardan bir bilgi alınamamıştır.
İzollerin Urfa-Adıyaman-Malatya-Dersim
yolunu izleyerek buraya yerleştikleri geçmişten bugüne söylence
şeklinde kanıt olarak kalmıştır.Moğol istilası sonrası gelip
yerleştikleri sanılmaktadır.Çemişgezek hükümdarlığı egemenlik
bölgesinde kalmıştır.Talan ve Tertelelerde nüfus kaybı
olmuş,açlık ve salgınlarda geçici göçler yaşanmış öteki afetlere
hep maruz kalmışlardır.Bunu yaşlılardan hep dinledik.Köy halkı
Kürtçe konuşmaktadır.Bütün mevki ve yerler Kürtçe isimlerden
oluşmaktadır.Pozi Havini,Deşt,Deşti katırı,Desti Biziyan,Qani
Şıkı Kortık,Gom.. vb. Köyde dört beş aile ermenide yaşamıştır.Bu
ailelere ne olduğu hakkında yeteri kadar bilgi yoktur.
Köye yerleşen izol kökenli
halk civar bölgedeyeni yerleşimlerde bulunmuş, değişik köyler
kurulmuştur.Bu köy halkları kendilerini Karili olarak anarlar.
Cumhuriyet Türkiye'siyle
okullaşma ve Türkleştirme politikasının sonucu bir iki kuşak
genç okulunun değişik alanlarda kendilerini kanıtlamışlardır.Köy
ekonomisinin çözülmesi,kentleşme ve Türkleştirme politikasının
sonucu göçler olmuş,okuyan kesim şehirlere yerleşmiştir.Daha
sonra metropollere mecburi göçler oluşmuştur.İstanbul, İzmir,
Adana, Mersin ve Almanya en çok göç alan yerlerdir.Bu gün köyde
çocuk ve öğrenci yoktur.
(Araştırma Musa Yalçın) -
Kaynak:http://www.kardereliler.com/
|
Pamuklu - (Seymamudan)
Köyü –
ALI HAYDAR UMUT
-
YILLAR SONRA
KÖY VE 1.YAZ SENLIGI’MIZE ILISKIN IZLENIMLERIM (Pamuklu - Seymamudan
Köyü )– 5.BÖLÜM : Çola
Destê - Sole Sên - Wayir ê Çê Ma Kuyo? -
Devamı |
KOMAN KÖYÜ MEZRALARI |
Teman Mezrası

Koman köyü mezrası olup,Gultan,Çavuşan
ve Gomik mezraları üçgeni içindedir.Çoğurnlukla seyitler (Dedeler) ikamet
etmektedirler. Aynı zamanda Mazlum Doğan'ın doğum yeridir. |
Gomik Mezrası

Golan Kaplıcasının karşısında ve Peri suyunun
yanında olan Gomik, Koman Köyünün mezrasıdir.
|
Gultan Mezrası

Koman Köyüne bağlı bir mezradır. Kuzeyinde
Faraç köyü, güneyinde Teman mezrası ve batısında ise Riçik ve Çavuşan
köyleri vardır.
Mezra ile ilgili resimler şu
anda elimizde bulunmamaktadır. Resimler elimize ulaşınca buraya
eklenecektir. (Editör)
|
|